Interesuje mnie historia elektryczności, portal SN oraz wydawnictwo znam od dwóch lat. Pan/pani Jaskola wrzuca tu obrazki z napisami „magnetyzm” lub „pole elektromagnetyczne”, Gospodarz wspomina o książce, z której techniczni zrozumieją więcej, więc temat elektryczności może być na czasie.

Jedną z ważniejszych postaci, jeśli chodzi o rozwój elektryczności, jest Oliver Heaviside (1850-1925), angielski matematyk, fizyk i elektrotechnik urodzony w Londynie. Pochodził z rodziny zajmującej się telegrafami, miał więc dostęp do wiedzy związanej z tą technologią i wykształcił się w tym kierunku, formalnego wykształcenia nie posiadał. Jego wujem był wynalazca Charles Wheatstone.

Wielkim przedsięwzięciem, z którym związany był Heaviside było przeciąganie podmorskiego kabla telegraficznego z Anglii do Kanady w drugiej połowie XIX wieku. Kiedy po wielu nieudanych próbach udało się połączyć oba lądy, okazało się, że komunikacja ograniczona jest do 4-5 słów na minutę, co było kompletną porażką - przesyłane sygnały były zakłócone i mocno opóźnione. Zespół ekspertów z rządowym inżynierem na czele próbował rozwiązać problem, ale zamiast tego kabel przesyłał sygnały jeszcze gorzej. Heaviside, wtedy jeszcze bardzo młody, na podstawie prac Jamesa Clerka Maxwella opracował równania algebraiczne, które zastosowane wobec podmorskich kabli przywróciły im zakładaną od początku przepustowość, nie mogę niestety znaleźć informacji o tym, ile słów na minutę wynosiła – na początku XX wieku wynosiła 120 słów na minutę. Heavyside nie zarobił na tym ani grosza, jego pomysł został opatentowany przez człowieka wyznaczonego przez biurokrację. Przedsiębiorstwem obsługującym tę nową technologię w USA stało się AT&T. Heaviside był jednym z najbardziej znienawidzonych przez akademię naukowców. Jednym z powodów musiało być upokorzenie ich przy projekcie telegraficznych kabli podmorskich, innym powodem były jego osiągnięcia związane z matematyką.

Heaviside przytaczał w swoich podręcznikach elektromagnetyzmu historyjki niezwiązane z tematem. Oto jedna z takich historyjek rozpoczynających rozdział, przytaczam ją raczej ze względów humorystych, nie potrafię ocenić jej inaczej. Podręcznik wydany w roku 1893:

„Następująca anegdota jest prawdziwa. Był sobie mały chłopiec. Ojciec powiedział mu: „Staraj się być jak inni ludzie, nie krzyw się”. Chłopiec próbował i próbował, ale nie mógł, więc był bity przez ojca paskiem, a następnie zjadły go lwy.

Czytelnik, jeśli młody, powinien wziąć sobie ku przestrodze smutne życie i śmierć tego chłopca. Zaszczytem jest być innym od reszty ludzi, jeśli słowa Carlyle’a o 30-stu milionach* wciąż są prawdą, jednak ludziom wcale się to nie podoba. Jeśli jesteś inny, lepiej będzie, jeśli to ukryjesz - udawaj poważnego i przygłupiego – aż do momentu, w którym zdobędziesz majątek, ponieważ większość przygłupich ludzi wielbi pieniądze i doprawdy nie wiem, co więcej potrafią robić. W szczególności jeśli masz zamiar napisać książkę – pamiętaj o przygłupach. Bądź rygorystyczny, zakryje to mnóstwo grzechów. No i się nie krzyw.

Jest odpowiedni czas na wszystko: na krzyk, na łagodną mowę, na milczenie, na mycie garnków i na pisanie książek. Pozwólmy garnkom się osmalić, i bierzmy się do pracy. Ciężko jest napisać wstęp, ale musi to być zrobione.

Elektryczne i magnetyczne siły. Niech żyją po wsze czasy i nigdy nie zostaną zapomniane, nawet jeśli miałyby jedynie przypominać nam, że nauka o elektromagnetyzmie - pomimo abstrakcyjnej natury jej teorii, dotycząca wielkości, których natura jest obecnie zupełnie nieznana - jest tak naprawdę oparta na obserwacji prawdziwych newtonowskich sił, odpowiednio elektrycznej i magnetycznej. [...]”

*Thomas Carlyle – zapytany o liczbę ludności Anglii miał powiedzieć „Trzydzieści milionów, w większości głupcy”

Interesujące jest, że równania Maxwella, których uczy się każdy inżynier elektryk, są równaniami ułożonymi przez Heavisida. Heaviside przełożył prace Maxwella na wersję prostszą i bardziej przystępną dla inżynierów. Heaviside umarł osamotniony i w nędznych warunkach. Nie wiem jak jest z innymi naukowcami, ale historie inżynierów i naukowców związanych z elektrycznością niestety bardzo przypominają mit o Prometeuszu. Jeśli temat okaże się interesujący, chętnie opiszę pokrótce sylwetki innych naukowców oraz inżynierów i być może uda się też pokazać w innym świetle kilka mitów istniejących w popkulturze, na przykład mit złego Edisona i dobrego Tesli. Oprócz tego bardzo interesująca jest też historia radia oraz telewizji.

Oliver Heaviside

" Mapa z 1858 z zaznaczoną trasą kabla transatlantyckiego " - źródło - Wikipedia

źródło obrazków: Wikipedia

	ZbigB
	13 grudnia 2020 22:34