Dziękuję za zainteresowanie i komentarze. Cieszę się, że pewne spostrzeżenia zainspirowały Gospodarza, jak trzeba będzie, to podam namiary na oryginalną angielską wersję tekstu, obawiam się, że te podręczniki nie zostały przetłumaczone na język polski.

Wracając na chwilę do Olivera Heavisida, na polskiej wikipedii napisane jest:

“Był ekscentrykiem i indywidualistą. Mimo iż skłócony ze współczesnym mu środowiskiem naukowym (głównie z powodu notorycznej odmowy dostarczenia ścisłego dowodu na swoje metody), na zawsze odmienił oblicze matematyki i nauki, a zwłaszcza elektrotechniki i wszystkich dziedzin pokrewnych. Jego słynne stwierdzenie ‘Why should I refuse a good dinner simply because I don’t understand the digestive processes involved?’ (Czemu miałbym odmówić sobie dobrego obiadu tylko dlatego, że nie pojmuję procesów trawienia?) dość wiernie obrazuje jego relacje z establishmentem.”
 

Stwierdzenie to może jednak dotyczyć koncepcji eteru, a nie “odmowy dostarczenia ścisłego dowodu na swoje metody “. Na setkach stron prac naukowych próbowano tworzyć różne modele eteru, Heaviside należał do tej grupy naukowców, których podejście można streścić: “nie zajmujmy się eterem, skoro możemy obserwować zjawiska, które w nim zachodzą, w postaci elektromagnetyzmu”.

Druga sprawa dotyczy jego wuja, którym był sir Charles Wheatstone. Na polskiej wiki jest opisany w jednym zdaniu: „angielski wynalazca. Poślubił swoją kucharkę (siostrę matki Olivera Heaviside'a), co wówczas wywołało duże kontrowersje„ Czyli po pierwsze to on musiał wykształcić Olivera, a po drugie, być może niechęć środowiska naukowego do Olivera wynikała ze wspomnianych kontrowersji dotyczących jego pochodzenia.

Na koniec jeszcze jeden komentarz Heavisida, dotyczący odkrycia elektronu przez J.J. Thomsona. Odkrycie elektronu przez J.J. Thomsona (1897) uważane było za mylną interpretację i spore utrudnienie w zrozumieniu zjawiska elektryczności. W początkach XX wieku Charles Steinmetz, inżynier i naukowiec niemieckiego pochodzenia, podsumował tę sytuację następująco: ”Niestety, jeśli chodzi o badanie pola dielektrycznego, nadal utrzymuje się prehistoryczna koncepcja o elektrostatycznym ładunku, który porusza się po przewodniku”.

Na marginesie: Charles Steinmetz jest bardzo ważną postacią, został on zatrudniony przez General Electric głównie po to, aby „rozpracować” technologię prądu zmiennego Tesli, czyli opisać ją matematycznie i znaleźć sposób na obejście patentów Tesli dotyczących prądu zmiennego.

Wyobrażenie elektronów poruszających się w przewodniku analogicznie do wody płynącej w rurze było ciągle atakowane przez Heavisida. Zarówno on, jak i inni przeciwnicy tej koncepcji argumentowali, że zjawisko należy postrzegać i badać jako zmiany pola elektrycznego wokół przewodnika, a nie przepływ fizycznych cząstek wewnątrz przewodnika. Heaviside komentował ten spór pisząc (w latach 90tych XIXw.): „Tylko kilku matematyków-inżynierów-elektryków rozumie ten fakt [wyższość pola elektrycznego nad elektronem-ZbigB]. Wielu z nich ani go nie rozumie, ani w ten fakt nie wierzy. Wielu, którzy w ten fakt wierzą, wierzą nie dlatego, bo ktoś im tak kazał, ale dlatego, aby choć trochę czuć się przekonanym o prawdziwości swojej wiedzy. Pewien wybitny praktykant, po długim okresie sceptycyzmu, stwierdził: ‘Jeśli sir Thomson tak mówi, to kto może w to wątpić?’. Cóż za świat doczesnej mądrości zawiera się w tym pytaniu!”

Określenie matematyk-inżynier-elektryk może być mylące, chodzi o naukowców zajmujących się badaniem zjawiska elektryczności, którzy równocześnie są biegli w matematyce. W tamtym czasie istniało też przekonanie, że elektryczność nie jest dziedziną nauki, którą powinni zajmować się fizycy. Najwybitniejsi elektro-inżynierowie nie akceptowali w pełni fizycznych, materialnych wyjaśnień tego zjawiska, uważając je za coś zupełnie nowego i nieprzystającego do materialnej fizyki.

W kolejnym wpisie chciałbym streścić mocno historię elektryczności do momentu, kiedy Heinrichowi Hertzowi w 1886 udało się przesłać sygnał elektryczny bezprzewodowo. Istniały wtedy podmorskie kable telegraficzne, ale były one narażone na przecięcie. Osiągnięcie Hertza rozpoczęło wyścig i walkę o komunikację bezprzewodową, co jest dość ważne i warte opisania. Brytyjczycy rozpoczęli projekt o nazwie Imperial Wireless Chain (Imperialny Bezprzewodowy Łańcuch), który miał skomunikować bezprzewodo całe imperium. Wygląda na to, że początkowo działali nad tym projektem wspólnie z USA (początek XX wieku), ale w USA w latach 20stych powstało RCA (Radio Corporation of America), Amerykanie wypchnęli wtedy Brytyjczyków (czyli wypchnęli Guglielmo Marconi’ego) z bazy radiowej Bolinas w Kalifornii.

Sieć kabli podmorskich w 1901 roku. Źródło: wikipedia

Grupowa wizytacja bezprzewodowej stacji Marconiego, Somerset, New Jersey w 1921. [źródło zdjęcia- wikipedia] Charles Steinmetz stoi pośrodku, czwarty od lewej stoi David Sarnoff, szef RCA. Drugi na lewo od Steinmetza to Einstein, ale pierwszy na lewo od Steinmetza nie jest Teslą. Steinmetz umarł dwa lata później, w 1923 roku, w wieku 58 lat.

	ZbigB
	15 grudnia 2020 23:44